Bavê Teyar

Bavê Teyar Grubu Kimdir? RÖPORTAJ

Bavê Teyar grubu Qamişlo kentinde kuruldu. Bavê Teyar grubu, 16 yıldır birlikte kültür sanat faaliyetlerini yürüten Bavê Teyar (Cuma Xelo) ile halen grubun yazar ve yönetmenliğini yapan Ebdulbasit Navyan tarafından kurulmuştur(2001).

Suriye’nin Qamişlo kentinde, çalışmalarını yürüten ve halk arasından neredeyse espiri ve neşenin temsilcisi olarak tanınan Bavê Teyar ve grubunun oyuncularından Beve Teyar (Cuma Xelo) grubun çalışmalarını anlattı. Amaçlarının toplumsal konulara dikkat çekmek olduğunu belirten Bavê Teyar,“Amacımız halkımız arasında yaşanan sorunları espirisel bir dille anlatmaktır“diyor.

Bavê Teyar Ve Grubunun, Müzik, Tiyatro, Stand-Up Ve Rep Olmak Üzere Çeşitli Tarzları Var. Açıkçası İnsan, İsim Koymakta Zorlanıyor. En İyisi Sizden Dinleyelim, Bavê Teyar ve Grubunun Kimliği Nedir?

- Bavê Teyar grubunun kimliği, aslında bizce bellidir. Bavê Teyar ve onun grubunun ortaya koyduğu sanattır. Anlaşılmayabilinir. Ama böyle bir şey var. Bavê Teyar grubunun kendine has bir tarzı ve sanatı var. Yalnız tiyatro değil, müzik, film ve rep olmak üzere birçok tarzı var. Ve insanlara kendini böyle kanıtlamıştır. İnsanlar içinde bu tarz Bavê Teyar kimliği olarak, tanımlıyor… Açıkçası kimliğimiz Bavê Teyar kimliğidir.

- Genel Olarak, Ne Tür Temaları İşliyorsunuz?

- Bu değişiyor tabii. Örneğin bir Newroz veya Kürt ulusal bayramıysa işlediğimiz konular da, tabi ki bu içeriktedir. Kürtlerin tarihi değerlerlerini işliyoruz. Halkımızın baskı altındaki yaşamını özgürlüğe olan tutkunu. Oyunları sergiliyoruz. Ama normal bir eğlence programlarında ve yaptığımız filmlerde ise durum değişiyor. Toplum içindeki sorunları espiritüel yollarla dile getiriyoruz. Amacımız burada hem insanları eğlendirmek, hem de onları bazı konularda düşünmeye sevk etmektir. Burada, zengin bir Kürtçe dilini de kullanmaya çalışıyoruz. Bir yandan da İnsanlarımıza Kürtçeyi öğretiyoruz.

- Kürt Toplumun İçindeki Sorunları Espiritüel Bir İfadeyle Dile Getirdiğinizi Mi Söylüyorsunuz?

- Tabi ki. Bizim böyle bir sorumluluğumuzda var. Ve biz bunun bilincindeyiz. Programlarımızın bütün temalarından toplumsal sorunlara dikkat çeken noktalar var. Yalnız bu sorunlara dikkat çekmiyoruz. Aynı zamanda, çözüm yollarını da gösteriyoruz.


- Bavê Teyar ve Grubu Denildiğinde, İnsanların Aklına İlk Gelen Şaka, Espiri Ve Komiklik. Toplum, Bu Kadar Acı ve Yoksulluk İçinde Yaşamı Sürdürürken, Neden Başka Bir Şey İşlenmiyor?

- Bu bilinçli bir tercihtir. Çünkü Kürtler bin yıllardır hep acı ve baskılar içinde yaşamış. Biz kalkıp bugünde tekrar acıları işlemeye kalkışırsak, bu halka katliamları ve baskıları hatırlamaktan başka bir işe yaramaz. Tamam halkımız kendi tarihini, ülkesini değerlerini bilmeli, atalarının çektiği acıları unutmamalı ama dünyadaki diğer toplumlar gibi gülmesini de bilmeli. Biz bunu yapmaya çalışıyoruz.

‘Türkiye’ye Gitmek İstiyoruz

- İşlenen temalarda, toplumsal yaşama yoğun bir eleştiri var. Özelikle kadın, erkek ve aile ilişkiler irdeleniyor. Buradaki amacınız nedir? Açıkça şunu söyleyelim; Bavê Teyar’ın, Eyşo, Fato, Zeliha olmak üzere neden 5 tane eşi var?

- Amacımız toplumumuzdaki bu gerilikleri eleştirmektir. Biliyorsunuz toplumumuzda kadına çok az değer veriliyor. Ülkemizde birçok insan iki evlidir. Burada kadının iradesi yok sayılıyor. Bizde, grup olarak bu konuyu sanat yoluyla ele alarak, irdelemeye çalıştık. Aslında bu yaşama bir eleştiridir. Amacımız kadının ne kadar değerli olduğunu insanlara kavratmak. Ve erkek ile kadın arasındaki eşitliği sağlamaktır.

- Sahnedeki Bavê Teyar ile evdeki Bavê Teyar arasında ne gibi farklılıklar var?

- Çok tabii. Birincisi çok eşli değilim. Gerçek ismim de, Bavê Teyar değil. İsmim Muhma Xelo’dur.(53) Qamişlo kendinden dünyaya geldim. Halen bu kentte yaşamımı sürdürüyorum evli ve 8 çocuk babasıyım. Kendi halimde mütevazi bir hayat sürdürüyorum. 1989 yılından bu yana da, kültür ve sanatla uğraşıyorum.

- Şuanda, Qamîşlo kentinde çalışmalarınızı yürütüyorsunuz. Önünüzde ne gibi engeller çıkıyor?

- Bizim önümüzde öyle çok ciddi engeller yok. Tek bir sorunumuz var; teknik sorunlarımız var. Bu sorunlar bizim çalışmalarımızı geriletiyor. O sorunlarımızsa daha güzel ve büyük projelere imza atarız.

- Önümüzdeki dönemde ne gibi projeleriniz var?

- Biz şimdiye kadar yüzlerce programa çıktık. Ve 6 tane kısa metrajlı film çektik. Bu çalışmalarımızı devam ediyoruz. Şu ana kadar birçok kentte gösteriler yaptık. En büyük amacımız ise Türkiye’ye gidip orada, gösteriler yapmaktır.

6 resmi olmak üzere toplam 10 elamanı olan grup şimdiye kadar, 6 tane kısa metrajlı film ile yüzlerce tiyatro gösterisi yapmış. Grupta Eyşo rolünde oynayan Kifah Col ile birlikte 3 de kadın oyuncu var.